Zwolnienie lekarskie podczas wypowiedzenia: Co musisz wiedzieć?

Okres wypowiedzenia to specyficzny czas w życiu zawodowym. Myśli o nowej pracy, pożegnaniach i niedokończonych projektach tworzą istną karuzelę emocji i obowiązków. Co jednak w sytuacji, gdy w samym środku tego zamieszania organizm odmawia posłuszeństwa i konieczne staje się zwolnienie lekarskie?

Wokół tematu L4 na wypowiedzeniu narosło wiele błędnych przekonań. Pojawiają się pytania: czy pracownik straci pieniądze, czy pracodawca może cofnąć wypowiedzenie, a może ZUS zintensyfikuje kontrole? W tym artykule rozwiewamy najpopularniejsze mity. Wyjaśniamy, na co zwrócić uwagę, aby bezpiecznie przejść przez ten okres, znając swoje prawa. Bo odpowiedź na kluczowe pytanie – czy można iść na zwolnienie? – jest prosta i jednoznaczna.

L4 na wypowiedzeniu – Prawo pracownika, nie przywilej

Kluczową zasadą jest fakt, że pracownik na wypowiedzeniu zachowuje dokładnie takie same prawa, jak w każdym innym momencie zatrudnienia. Oznacza to, że jeśli jego stan zdrowia wymaga konsultacji z lekarzem i czasowej niezdolności do pracy, ma on pełne prawo skorzystać ze zwolnienia lekarskiego.

Zwolnienie lekarskie a bieg okresu wypowiedzenia

Największa obawa wielu pracowników dotyczy tego, czy zwolnienie lekarskie wstrzyma bieg wypowiedzenia. Odpowiedź brzmi: absolutnie nie. Okres wypowiedzenia, raz uruchomiony, biegnie nieprzerwanie do samego końca. Umowa o pracę rozwiąże się dokładnie tego dnia, który został wskazany w dokumencie wypowiedzenia, niezależnie od tego, czy ten czas pracownik spędzi przy biurku, czy w domu.

Kto płaci za L4 na wypowiedzeniu? Pracodawca czy ZUS?

Częstą wątpliwością jest kwestia, kto finansuje L4 na wypowiedzeniu – pracodawca czy ZUS. Wyjaśnienie tego zagadnienia wymaga odniesienia się do dwuetapowego systemu świadczeń chorobowych w Polsce. To, kto i ile zapłaci, zależy od tego, jak długo trwa niezdolność do pracy w danym roku kalendarzowym.

Krok 1: Wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy

Przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w ciągu roku kalendarzowego, pieniądze wypłaca pracownikowi jego pracodawca. Świadczenie to nazywa się wynagrodzenie chorobowe.

Wyjątek: W przypadku pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia, pracodawca płaci tylko za pierwsze 14 dni choroby w roku.

Krok 2: Zasiłek chorobowy z ZUS

Gdy wspomniany limit (33 lub 14 dni) zostanie przekroczony, obowiązek wypłaty świadczeń przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Od 34. (lub 15.) dnia choroby pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy, który jest finansowany z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wysokość świadczeń chorobowych

Wysokość świadczenia najczęściej wynosi 80% podstawy wymiaru, ale istnieją wyjątki, w których świadczenie wynosi 100% podstawy wymiaru.

Podstawa wymiaru to najczęściej przeciętne wynagrodzenie pracownika za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Przeczytaj również: Nowa praca w trakcie wypowiedzenia: co musisz wiedzieć o zwolnieniu z obowiązku świadczenia pracy

Choroba trwająca dłużej niż umowa a zabezpieczenie finansowe

Co w sytuacji, gdy umowa o pracę kończy się 30 września, a lekarz wystawił L4 do 15 października? Czy pracownik zostaje bez środków do życia? Nie. W takim przypadku uruchamiany jest mechanizm ochronny, czyli zasiłek chorobowy po wypowiedzeniu (poprawnie: po ustaniu zatrudnienia).

Jest to świadczenie wypłacane przez ZUS, które chroni pracownika na wypadek dłuższej choroby. Aby je otrzymać, muszą zostać spełnione dwa kluczowe warunki:

1. Niezdolność do pracy musi trwać nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni.
2. Musiała powstać nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozwiązania umowy o pracę.

Kontrola ZUS podczas zwolnienia lekarskiego

Nie jest tajemnicą, że zwolnienia lekarskie w okresie wypowiedzenia bywają częściej kontrolowane. Wynika to z faktu, że jest to okres postrzegany jako czas podwyższonego ryzyka nadużyć. Zarówno pracodawca, jak i ZUS, mają prawo sprawdzić, czy L4 jest wykorzystywane prawidłowo:

• Kontrola formalna: ZUS może wezwać pracownika na badanie do lekarza orzecznika ZUS, aby potwierdzić, czy nadal jest on chory.
• Kontrola wykorzystywania zwolnienia: Kontrolerzy mogą sprawdzić, czy pracownik stosuje się do zaleceń lekarza (np. czy przebywa w domu, jeśli zwolnienie zawiera zalecenie „chory powinien leżeć”).

Konsekwencją udowodnionego nadużycia jest utrata prawa do świadczeń chorobowych za cały okres objęty kontrolowanym zwolnieniem.

Przykładowe sytuacje

Aby lepiej zilustrować działanie przepisów w praktyce, warto przeanalizować poniższe sytuacje.

Sytuacja 1

Pani Anna otrzymała 3-miesięczne wypowiedzenie. W drugim miesiącu okresu wypowiedzenia zachorowała, a jej zwolnienie lekarskie (L4) trwało 40 dni, wykraczając poza datę rozwiązania umowy.

Rozwiązanie: Przez pierwsze 33 dni choroby wynagrodzenie chorobowe wypłacał jej pracodawca. Od 34. dnia obowiązek wypłaty świadczeń w postaci zasiłku chorobowego przejął ZUS. Po rozwiązaniu umowy Pani Anna złożyła w ZUS odpowiedni wniosek i kontynuowała pobieranie zasiłku aż do powrotu do zdrowia.

Sytuacja 2

Pan Tomasz był w trakcie miesięcznego okresu wypowiedzenia. W ostatnim tygodniu pracy przedstawił 10-dniowe zwolnienie lekarskie z adnotacją „chory może chodzić”. Podczas kontroli przeprowadzonej przez ZUS okazało się, że w tym czasie pomagał znajomemu w przeprowadzce.

Rozwiązanie: ZUS uznał, że zwolnienie lekarskie było wykorzystywane niezgodnie z jego przeznaczeniem. W konsekwencji Pan Tomasz utracił prawo do zasiłku chorobowego za cały okres kontrolowanego zwolnienia, czyli za 10 dni.

Przeczytaj również: Objawy wypalenia zawodowego i zasady uzyskania L4

Podsumowanie – kluczowe zasady

Okres wypowiedzenia połączony z chorobą nie musi być problematyczny przy znajomości kluczowych reguł. L4 jest pełnym prawem pracownika i nie wstrzymuje biegu wypowiedzenia. O finanse dba najpierw pracodawca, a następnie ZUS, który zapewnia też ochronę po ustaniu umowy. Należy przy tym pamiętać o wykorzystywaniu zwolnienia zgodnie z jego celem, a pracownikowi za niewykorzystany urlop zawsze przysługuje ekwiwalent.

Korzystanie z l4 na wypowiedzeniu to standardowa procedura. Kluczem jest działanie zgodne z prawem i zaleceniami lekarza.

Zakończyłeś okres wypowiedzenia i szukasz nowych wyzwań? Zdrowie jest najważniejsze, ale kariera nie musi czekać. Zobacz najnowsze oferty pracy na naszym portalu i znajdź pracodawcę, u którego będziesz czuć się bezpiecznie. 

Nota prawna: Treści przedstawione w tym artykule mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. Nie stanowią one porady prawnej i nie mogą jej zastąpić. Każda sytuacja zawodowa jest unikalna, dlatego w celu rozwiązania indywidualnej sprawy, zaleca się konsultację z prawnikiem lub specjalistą ds. prawa pracy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (isap.sejm.gov.pl).
2. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (isap.sejm.gov.pl).
3. Oficjalny portal informacyjny Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zus.pl) oraz serwis Rzeczypospolitej Polskiej (gov.pl).